Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 22 avqust 2025-ci il tarixində Türkmənistan Respublikası, Azərbaycan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasında keçirilən yüksəksəviyyəli görüşün yekunlarına dair bəyanat verib. Dövlət başçısı bildirib ki, bölgədə yeni, perspektivli və sülhə yönəlmiş əməkdaşlıq formatı yaradılır.
Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, onun Avaza şəhərinə ikinci səfəri ölkədə gedən inkişafın əyani sübutudur və Türkmənistan etibarlı əllərdədir. Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun müdrik rəhbərliyi sayəsində həm Avaza, həm də digər şəhər və kəndlər inkişaf edir, abadlaşır, yeni şəhərlər salınır. İmzalanan sənədlər arasında Arxadağla Füzuli şəhərlərinin qardaşlaşma sənədi də yer alıb ki, bu, Azərbaycan və Türkmən xalqları arasındakı tarixi qardaşlığın rəmzidir.
Dövlət başçısı bildirib ki, onun dəvəti ilə Qurbanqulu Məlikquliyeviç iyul ayında Azərbaycanda səfərdə olub. İki gün ərzində həm Bakıda, həm də Qarabağ bölgəsində birgə fəaliyyət göstərərək bir çox məsələləri müzakirə ediblər. Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, mövqeləri tam üst-üstə düşür və əsas məsələ odur ki, Türkmənistan və Azərbaycan iki qardaş ölkə kimi bundan sonra da çiyin-çiyinə irəliyə gedəcək, bütün məsələləri dostluq və qardaşlıq şəraitində həll edəcək, həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirəcək.
Füzulidə olarkən Qurbanqulu Məlikquliyeviç burada Türkmənistanın hədiyyəsi olan məscidin tikintisi ilə bağlı təklif irəli sürüb. Prezident İlham Əliyev bu təklifi minnətdarlıqla qəbul edib. Cəmi bir ay keçməsinə baxmayaraq, artıq məscidin memarlıq təsviri hazırdır və yaxın gələcəkdə təməli qoyulacaq. Bu, türkmən xalqının və Türkmənistan Liderinin Azərbaycan xalqına dəstəyinin və ölkələrimiz arasındakı qardaşlığın təcəssümüdür.
Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Xankəndidə Özbəkistanın təşəbbüsü ilə yaradılmış böyük tikiş fabriki artıq fəaliyyət göstərir. Orada iki yüzdən çox insan çalışır, işçilərin əksəriyyəti qadınlardır və fabrikin genişləndirilməsi nəticəsində işçi sayı bir neçə dəfə artacaq. Bu, Azərbaycana və dirçələn Qarabağ bölgəsinə qardaş özbək xalqından verilmiş böyük hədiyyədir.
Dövlət başçısı xatırladıb ki, Qarabağın dirçəldilməsi istiqamətində ilk hədiyyə Şavkat Mirziyoyevin təşəbbüsü ilə Füzulidə açılmış, dahi özbək mütəfəkkiri Mirzə Uluqbəyin adını daşıyan 960 şagird yerlik orta məktəb olmuşdur. Məktəb artıq fəaliyyətə başlayıb və orada yüzlərlə gənc qarabağlı təhsil alır. Hər dəfə həmin məktəbin yanından keçərkən həm qardaş özbək xalqına, həm də onun lideri Şavkat Miromonoviçə minnətdarlıq hissləri ifadə edilir.
Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, Özbəkistanla Azərbaycan arasındakı münasibətlər yalnız sözdə deyil, əməldə dostluq və qardaşlıq üzərində qurulub. Ən çətin məsələlərdə də qardaş Özbəkistan hər zaman Azərbaycanın yanındadır. Dövlət başçısı əlavə edib ki, müvafiq dövlət qurumlarına göstərişlər verilib ki, üçtərəfli əməkdaşlıq formatı yaradılsın və növbəti görüşdə konkret istiqamətlər üzrə təkliflər təqdim edilsin.
Prezident İlham Əliyev bildirib ki, göstərişlərdə nəqliyyat, tranzit, logistika, elektroenergetika, neft-qaz sahələri və mədəni əlaqələr sahələri diqqət mərkəzindədir. Sözünü yekunlaşdıraraq dövlət başçısı vurğulayıb ki, bu gün tarixi bir gündür və bölgədə yeni, perspektivli, sülhə və tərəfdaşlığa yönəlmiş əməkdaşlıq formatı yaradılır.
Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri: Strateji tərəfdaşlıq və davamlı əməkdaşlıq
Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikası arasında münasibətlər strateji tərəfdaşlıq əsasında inkişaf edir. Bu əməkdaşlığın əsasını xalqlarımızın ortaq tarixi, mədəni və etnik bağları təşkil edir. İki ölkə arasındakı münasibətlərdə yüksək səviyyəli qarşılıqlı səfərlər və imzalanan hüquqi sənədlər mühüm rol oynayır, bu da tərəflər arasında etimad və qarşılıqlı hörmətin möhkəmlənməsinə xidmət edir.
İkitərəfli münasibətlərin inkişafında mühüm sənəd 2017-ci ildə imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Bəyannamədir. Bununla yanaşı, iqtisadi əməkdaşlığın təşviqi məqsədilə 2008-ci ildə Azərbaycan-Türkmənistan Hökumətlərarası İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyası yaradılmışdır. Komissiyanın 7-ci iclası 2023-cü ilin noyabrında Aşqabadda keçirilib və iki ölkə arasında iqtisadi sahədə əməkdaşlığın perspektivləri müzakirə olunub.
Ticarət sahəsində də əhəmiyyətli nəticələr əldə olunub. 2023-cü ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında ticarət dövriyyəsi 710,39 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bu dövrdə Türkmənistanın Azərbaycan xarici ticarətində payı 1,63% olub. İxracat əsasən alüminium tel, mis, pambıq lifi və şəkərdən ibarət olsa da, idxal xam neft, təbii qaz və maye yanacaq məhsullarını əhatə edir.
Mədəni və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq da uğurla davam edir. Hər iki ölkə arasında mədəniyyət günlərinin keçirilməsi, təhsil və elm sahələrində birgə layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. Bu sahələrdə əməkdaşlıq xalqlarımız arasında qarşılıqlı anlaşma və dostluğun möhkəmlənməsinə xidmət edir.
Diplomatik münasibətlər də yüksək səviyyədədir. Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı Səfirliyi 2002-ci ildən fəaliyyət göstərir və səfir Gismat Gözəlovun rəhbərliyi altında işini davam etdirir. Türkmənistanın Azərbaycandakı Səfirliyi isə 1999-cu ildən fəaliyyət göstərir.
Ümumilikdə, Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri həm siyasi, həm iqtisadi, həm də mədəni sahələrdə strateji tərəfdaşlıq prinsipləri üzərində qurulub. Bu əməkdaşlıq xalqlarımız arasında qarşılıqlı hörmət və qardaşlıq əlaqələrinin daha da inkişaf etməsinə, həmçinin regional stabilliyin və tərəfdaşlığın güclənməsinə xidmət edir.
Türkmənbaşıda tarixi an: Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan liderləri mühüm sənədləri imzaladılar
2025-ci il avqustun 22-də Türkmənbaşı şəhərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev, Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin iştirakı ilə üçtərəfli əməkdaşlığın inkişafına yönəlmiş mühüm sənədlərin imzalanması mərasimi keçirilib.
Tədbir Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında dostluq və tərəfdaşlıq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi və regional əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi məqsədini daşıyır.
İmzalanan sənədlər arasında aşağıdakılar yer alıb:
Birgə Bəyanat – Üç ölkə arasında siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın gücləndirilməsi məqsədini daşıyan və ümumi mövqeləri ifadə edən sənəd.
Anlaşma Memorandumu – Azərbaycanın Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi ilə Türkmənhavayolları Dövlət Xidməti arasında beynəlxalq hava əlaqələrinin inkişafını hədəfləyən sənəd.
Qardaşlaşma Protokolu – Azərbaycanın Füzuli şəhəri ilə Türkmənistanın Arxadağ şəhəri arasında qardaşlaşma əlaqələrinin qurulmasını nəzərdə tutan sənəd.
Nəqliyyat-Logistika Anlaşması – Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistanın dəmiryolu nəqliyyatı sahəsində əməkdaşlığını inkişaf etdirməyə yönəlmiş sənəd.
Prezident İlham Əliyev və digər liderlər vurğulayıblar ki, bu sənədlərin imzalanması üç ölkə arasında əməkdaşlığın yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu, regional sabitlik, təhlükəsizlik və rifahın təmin olunmasına yönəlmiş birgə səylərin davam etdiriləcəyini göstərir.
Üçtərəfli əməkdaşlıq həm siyasi, həm iqtisadi, həm də mədəni sahələrdə yeni perspektivlərin açılmasına xidmət edir. Tədbir, həmçinin xalqlarımız arasında qarşılıqlı anlaşmanın və qardaşlıq münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsinə töhfə verir.
